Bijenlandschappen: regionale netwerken voor bestuivers

Samen kom je verder. In een bijenlandschap werk je met verschillende regionale partners aan een landschap wat geschikt is voor bestuivende insecten. Wanneer is het geschikt? En hoe zet je een netwerk op? 

Wat is een bijenlandschap?

Een bijenlandschap is een geschikt landschap voor bestuivende insecten. En daar kan iedereen aan bijdragen! Maar wanneer noem je het landschap nu een bijenlandschap en wat moet je daarvoor doen?

Een bijenlandschap is een regionaal netwerk van bloemrijke tuinen, terreinen, bermen, akkerranden en groengebieden. Bijen en andere bestuivers kunnen zo van het ene gebied met voldoende stuifmeel, nectar en nestelplekken naar het andere vliegen.

Sociaal netwerk

Daarnaast is een bijenlandschap ook de naam van een netwerk van verschillende partijen dat daaraan werkt. Voorbeelden daarvan zijn gemeenten, waterschappen, bedrijven en verenigingen. Maar ook burgers kunnen meedoen, bijvoorbeeld met een inwonersinitiatief. In het netwerk stem je bestuiversvriendelijke maatregelen op elkaar af, zodat deze elkaar versterken. Zo kun je samen het tij keren voor de bestuivers.

Bijenlandschap en kansrijke gebieden voor bestuivers

Wil je samen gericht maatregelen kunnen nemen en projecten kunnen bedenken voor een gebied? Dan is het goed om de kansrijke gebieden voor bestuivers in beeld te hebben. Hieronder vind je 2 inspirerende voorbeelden.

Als het aan NBS-partner provincie Zuid-Holland ligt, komt er in 2030 één groot aaneengesloten bijenlandschap.

Eén aaneengesloten bijenlandschap in provincie Zuid-Holland

Provincie Zuid-Holland wil van haar provincie in 2030 één groot aaneengesloten bijenlandschap maken. Daarvoor liet ze onderzoek doen om kansrijke gebieden voor geselecteerde bestuivers te bepalen. Dit onderzoek vind je op de website Bestuivers.nl.

Naturalis maakte een interactieve kaart van de belangrijke bijengebieden. Op deze kaart zie je de landschappelijke elementen die mogelijk een rol kunnen spelen bij de versterking van het Zuid-Hollandse Bijenlandschap. Omgevingsdienst West-Holland gebruikt deze kaart in kansensessies voor de betrokken partijen. Samen bepalen ze welke gebieden bijzonder belangrijk zijn voor de geselecteerde bestuivers.

In 2015 startte het eerste bijenlandschap in de provincie Zuid-Holland: Groene Cirkel Bijenlandschap. Het bijenlandschap startte met 5 gemeenten rondom Leiden. Inmiddels is het uitgegroeid naar 16 gemeenten in heel noordwest-Zuid-Holland. En dat levert veel op voor de bestuivers. Sinds de start in 2015 zijn er al 34% meer soorten bijen geteld in het gebied. Door dit succes wil provincie Zuid-Holland één groot provinciaal bijenlandschap maken. 

Wil je meer weten over de bijenlandschappen in de provincie Zuid-Holland?  Bijvoorbeeld welke projecten ze uitvoeren? Je leest er alles over op de website van bijenlandschap.nl

Bijenlandschap West-Brabant verandert duizenden kilometers bufferstroken naast landbouwgebieden in biodiverse en bij-vriendelijke paradijsjes!

Bijenlandschap West-Brabant

Ook Bijenlandschap West-Brabant (start 2017) deed onderzoek naar kansen voor bestuivers in haar gebied. Ze liet daarvoor een kansenkaart maken door Wageningen Environmental Research (WENR) en Coördinatiepunt Landschapsbeheer Brabants Landschap. Op deze kaart zie je waar bestuivers al voorkomen en waar je het gebied voor hen kunt verbeteren. De kaart helpt ook om de volgorde van maatregelen en projecten te bepalen. De kansenkaart is een hulpmiddel uit de Routekaart Bijenlandschap. Daarover lees je hieronder meer.

Meer weten over Bijenlandschap West-Brabant? En wat ze allemaal doen? Bekijk hun website

Routekaart Bijenlandschap

Wil je een bijenlandschap starten, maar weet je niet waar je moet beginnen? Of heb je tips nodig voor jouw bijenlandschap? Met de handige Routekaart Bijenlandschap leer je wat de bewezen succesfactoren zijn voor een bijenlandschap. In deze routekaart vind je de 4 fases van netwerkvorming. Elke fase geeft aan wat een bijenlandschap daarin kan betekenen voor wilde bijen en voor bewoners en bezoekers van een gebied. Je vindt de Routekaart Bijenlandschap en de handleiding hierbij op de website van Kennisimpuls Bestuivers. In de handleiding lees je ook hoe onderzoekers van WENR, EIS Kenniscentrum Insecten en de Vlinderstichting het begrip bijenlandschap uitleggen.

De Routekaart is ontwikkeld door WENR voor Kennisimpuls Bestuivers. Onderzoekers volgden daarvoor 4 beginnende bijenlandschappen en gebruikte hun succesfactoren voor deze Routekaart.

Klein formaat kaart van Nederland. Volg de instructies en de link in de webtekst om naar de interactieve kaart te gaan met gemeenten met een bijenlandschap in 2023.
Beeld: ©Kennisimpuls Bestuivers en WUR
Kaart met gemeenten en een bijenlandschap (2023)

Zoek een bijenlandschap

Naturalis Biodiversity Center heeft de gemeenten met bijenlandschappen in kaart gebracht. Bekijk welke bijenlandschappen er al zijn per gemeente. Op de website Bestuivers.nl vind je de interactieve bijeninitiatievenkaart. Klik linksboven in de interactieve bijeninitiatievenkaart op het dubbele groter-dan-teken >>. En kies daarna voor Gemeenten (2023) met Bijenlandschap.

Wil je een bijenlandschap beginnen? Of wil je in contact komen met andere (regionale) netwerken? Geef het dan aan ons door. Wij zorgen ervoor dat jouw bijenlandschap in de interactieve kaart wordt opgenomen.

Advies voor beheer en inrichting voor (wilde) bestuivers

Wil je weten hoe je jouw locatie kunt inrichten en beheren voor (wilde) bestuivers? Daarover zijn al verschillende adviezen gegeven. Ook kun je met jouw vraag terecht bij een Helpdesk.

Boekje Helpdesk Bijenlandschap

Bekijk eens het boekje Helpdesk Bijenlandschap op de website Hulp voor Bestuivers. Hierin vind je gegeven adviezen voor bestuivers op elk terrein. Van berm tot tuin en van dak tot stoep.

Helpdesk Kennisimpuls Bestuivers

Of stel je vraag aan de Helpdesk op de website van Kennisimpuls Bestuivers.